Opleiding Schuldhulpverlener

Bijeenkomst 1: De start van schuldhulpverlening – signaleren, verkennen en wettelijk kader

In deze eerste bijeenkomst leggen we de basis voor het vak van schuldhulpverlener. We starten met een overzicht van het hele schuldhulptraject: welke stappen doorloopt een cliënt, en wat is jouw rol als hulpverlener in elke fase? Daarna gaan we dieper in op hoe schulden ontstaan, welke soorten schulden er zijn en wanneer er sprake is van een problematische schuldsituatie.

Ook behandelen we het juridische kader waarbinnen jij als schuldhulpverlener opereert. Je leert over de gemeentelijke schuldhulpverlening, het verschil met de wettelijke schuldsanering (Wsnp) en hoe het incassotraject van schuldeisers werkt. Tot slot gaan we in op vroegsignalering: hoe kun je betalingsachterstanden tijdig herkennen en hoe breng je een hulptraject op gang voordat de situatie escaleert? Door middel van praktijkvoorbeelden en een korte casus oefen je met het verkennen van de hulpvraag.

Bijeenkomst 2: Intake & oplossingsrichtingen – van chaos naar structuur

Tijdens de tweede bijeenkomst staat het intakeproces centraal. Hoe voer je een goed intakegesprek? Welke informatie moet je boven tafel krijgen en hoe orden je deze op een overzichtelijke manier? Je leert hoe je structuur aanbrengt in de vaak chaotische financiële situatie van een cliënt.

We verdiepen ons in verschillende oplossingsmogelijkheden, zoals herfinanciering, schuldbemiddeling en saneringskredieten. Je leert hoe je een passend betalingsvoorstel opstelt richting schuldeisers, waarbij je rekening houdt met wettelijke richtlijnen en de draagkracht van de cliënt. We werken met uitgebreide casussen, waarin je intakegegevens verzamelt, analyseert en vertaalt naar een eerste oplossingsrichting. Je ontdekt hoe je cliënten realistische verwachtingen meegeeft en wat je kunt doen bij situaties zoals loonbeslag of een dreigende huisontruiming.

Bijeenkomst 3: Grip op cijfers – berekeningen en afloscapaciteit

In deze bijeenkomst duiken we in de financieel-technische kant van het vak. Je leert hoe je het vrij te laten bedrag (VTLB) berekent en hoe je de afloscapaciteit bepaalt volgens de Recofa-rekenmethode. Daarbij kijken we naar wat je wél en niet mag meetellen als inkomen en welke wettelijke en nominale correctieposten er zijn.

Ook behandelen we de beslagvrije voet en hoe je voorkomt dat cliënten onder het bestaansminimum terechtkomen. Je oefent met realistische rekenvoorbeelden en leert hoe je deze cijfers vervolgens op een begrijpelijke manier uitlegt aan de cliënt. Door deze technische kennis te koppelen aan de dagelijkse praktijk, krijg je steeds meer grip op complexe financiële situaties.

Bijeenkomst 4: Communicatie, gedragsverandering en samenwerking

Een schuldhulpverlener werkt met mensen in stressvolle situaties. Goede communicatie is daarom onmisbaar. In deze bijeenkomst staat het contact met de cliënt centraal. We behandelen verschillende gesprekstechnieken, zoals het stellen van grenzen, het geven van feedback, omgaan met weerstand en het brengen van slecht nieuws. Je leert hoe je cliënten motiveert om in beweging te komen en verantwoordelijkheid te nemen.

Daarnaast besteden we uitgebreid aandacht aan financiële gedragsverandering. Hoe kun je herkennen in welke gedragsfase je cliënt zit? En hoe sluit je met motiverende gespreksvoering hierop aan? Ook bespreken we hoe je cliënten ondersteunt bij het versterken van hun financiële zelfredzaamheid, zeker als ze weinig financiële opvoeding hebben gehad. Tot slot leer je hoe je effectief samenwerkt met derden, zoals sociaal wijkteams, bewindvoerders en andere ketenpartners.

Bijeenkomst 5: Inkomen en voorzieningen – belastingen en sociale zekerheid

Tijdens deze dag kijken we naar de mogelijkheden om het besteedbaar inkomen van cliënten te verbeteren. In de ochtend behandelen we de belangrijkste aspecten van de inkomstenbelasting. Je leert hoe het boxenstelsel werkt, wat de partnerregeling inhoudt, welke persoonsgebonden aftrekken je kunt toepassen en hoe de eigenwoningregeling doorwerkt op het inkomen. Je krijgt praktische tips om belastingteruggaven aan te vragen of fouten in oude aangiften recht te zetten.

In de middag staat de sociale zekerheid centraal. We bespreken uitkeringen zoals de Participatiewet, WW, WIA en AOW. Je leert wat de voorwaarden zijn en hoe je cliënten wegwijs maakt in het stelsel van sociale voorzieningen.

Omdat juist mensen met schulden vaak afhankelijk zijn van deze inkomensbronnen, is kennis van actuele wet- en regelgeving cruciaal. Met praktijkvoorbeelden vertalen we de theorie naar dagelijkse situaties, zodat jij als hulpverlener cliënten op dit vlak goed kunt begeleiden.

Bijeenkomst 6: Eindcasus – van aanmelding tot afronding

In de laatste bijeenkomst brengen we alle onderdelen samen in één realistische eindcasus. Je begeleidt – samen met je mededeelnemers – een fictieve cliënt vanaf het moment van aanmelding tot en met de afronding van het traject. Je voert een intake, brengt de schulden in kaart, stelt een plan van aanpak op, maakt berekeningen, onderzoekt oplossingen en toetst of doorverwijzing naar de Wsnp noodzakelijk is. Daarbij krijg je ook te maken met aspecten als sociale zekerheid, belastingen en gedragsverandering.

De eindcasus daagt je uit om alle kennis en vaardigheden toe te passen in samenhang. Je laat zien dat je in staat bent om zelfstandig te denken en handelen als schuldhulpverlener. In de middag blikken we terug op de belangrijkste thema’s uit de opleiding en bereiden we je voor op het online theorie-examen van Learncare. Je ontvangt praktische tips en oefenvragen, zodat je met vertrouwen kunt afronden.

Na deze dag ben je klaar om zelfstandig cliënten te begeleiden en een verschil te maken in hun financiële toekomst.

Theorie én praktijk

Het vak leer je door te doen, en dat staat centraal in deze opleiding. Je oefent met praktijkcasussen, simulaties en ervarend leren. Tegelijkertijd krijg je een stevige theoretische basis. Zo ben je goed voorbereid op de dagelijkse praktijk.

Voor wie is deze opleiding?

Deze opleiding is bedoeld voor mensen die (willen) werken in de schuldhulpverlening. Denk aan medewerkers van gemeenten, woningcorporaties of zorginstellingen, maar ook aan zij-instromers met maatschappelijke betrokkenheid.

Toelating en niveau

Er is geen specifieke vooropleiding vereist, maar we gaan uit van hbo-werk- en -denkniveau. Dit is geen harde eis, maar het helpt je wel om de lesstof goed te kunnen volgen. Twijfel je? Neem dan contact met ons op.

Wat kun je ermee?

Na deze opleiding kun je o.a. aan de slag als:

• Schuldhulpverlener
• Budgetbeheerder
• Casemanager Schuldhulpverlening

Je kunt werken bij o.a. gemeenten, woningcorporaties, zorginstellingen en budgetbeheerorganisaties.

Aantal deelnemers

Minimum aantal deelnemers: 8
Maximum aantal deelnemers: 15

Goed om te weten

• Locatie: klassikaal óf via virtuele lessen (Teams)
• Apparatuur: neem je laptop of tablet mee naar de bijeenkomsten

Studiebelasting

Reken op gemiddeld 5 tot 10 uur voorbereiding per lesdag voor theorie en huiswerkopdrachten.

Ervarend leren

Je leert door te doen: simulaties, praktijkcasussen en werkveldsituaties staan centraal. Zo krijg je direct gevoel bij het vak. Je werkt daarnaast aan opdrachten en literatuurstudies die jouw ontwikkeling ondersteunen.

Examen en certificaat

Het examen bestaat uit multiplechoicevragen, een casus en een schriftelijke opdracht: de Sociale Kaart. Behaal je gemiddeld een 6 of hoger? Dan ontvang je het deelnamecertificaat van Learncare.